Vandag ontdek ons die antieke Majas. Alhoewel hulle gebied naby die Asteke s’n was, was dit twee afsonderlike beskawings. Hulle het baie lank voor die Asteke gelewe en hulle beskawing is anders regeer en meer suid geleë as die Asteke s’n.
Wanneer en waar was die Majas?
Die Majas was ‘n fassinerende beskawing wat in dele van Sentraal-Amerika gewoon het, insluitend hedendaagse Mexiko, Guatemala, Belize, Honduras en El Salvador.
Die antieke Majas het vir ‘n baie lang tyd bestaan. Hulle het hul beskawing ongeveer 2000 vC begin vorm, en het baie stadig gegroei. Die meeste van hul indrukwekkende gebeure het plaasgevind tussen 250 nC en 900 nC gedurende ‘n tydperk genaamd die Klassieke Tydperk. Die Majas het groot stede gebou met hoë tempels, pleine en piramides in streke wat gevul is met digte oerwoude en berge.
Wikimedia Commons
Sleutel-identifiseerders van die Majas
Die Majas is veral bekend vir hul ingewikkelde kalenderstelsels, hulle syferstelsel, komplekse skryfwerk en asemrowende kuns. Hulle het ‘n 365-dae kalender gebruik, net soos ons vandag doen! Maar hulle het 18 maande gehad met 20 dae in. Hierdie kalender het hulle gehelp om die seisoene op te spoor en belangrike boerdery-aktiwiteite te beplan. Hulle het ook pragtige kunswerke geskep wat hul vaardigheid in pottebakkery, beeldhouwerk en skilderkuns ten toon gestel het.
Regering en Samelewing
Die Maja-beskawing was opgedeel in stadstate wat elkeen deur sy eie koning regeer is. Hulle het nooit een koning of regeerder oor al die state gehad nie. Hierdie leiers is dikwels gesien as beide politieke en godsdienstige figure. Hulle was verantwoordelik vir die neem van belangrike besluite en die uitvoer van rituele en seremonies. Die samelewing was soos ‘n piramide gestruktureer, met die koning en edeles aan die bokant, gevolg deur priesters, handelaars en boere. Elkeen het hul rol gehad, en samewerking was die sleutel tot hul voortvarende stede!
Wikimedia Commons
Gode en mitologie
Die Majas het in baie verskillende gode geglo wat elkeen verskeie aspekte van die lewe beheer het, soos die son, maan, reën en mielies of gewasse. Sommige van hulle belangrike gode was:
Itzamna, die skeppergod,
Chac, die reëngod, en
Kukulkan, ‘n geveerde slang.
Die Majas het deur mites en legendes stories oor hierdie gode vertel, dit het hulle gehelp om die wêreld rondom hulle te verstaan. Hulle het rituele uitgevoer, soos danse en offers, en daarmee hul gode geëer en die gode se seëninge te soek. Deel van hulle geloof was menseoffers en slawe of gevangenes het dikwels die lot getref.
Skryf en Kommunikasie
Een van die mees fassinerende aspekte van die Maja-beskawing is hul skryfstelsel. Hulle het hiërogliewe, wat simbole is wat klanke en voorwerpe verteenwoordig, gebruik om te kommunikeer. Hierdie skrif is dikwels in klip gekap of op bas-papier geskryf. Alhoewel baie van die geskrifte vernietig is Die Majas het alles van belangrike geskiedkundige gebeurtenisse tot daaglikse aktiwiteite aangeteken, dit stel ons in staat om vandag van hulle kultuur te leer.
Wikimedia Commons
Wikimedia Commons
Wikipedia Commons
Tegnologie en uitvindings
Die antieke Majas was baie slim en het verskeie belangrike tegnologiese vooruitgange gemaak. Hulle was vaardig in sterrekunde en wiskunde en het hierdie vaardighede gebruik om kalenders te skep en gebeurtenisse soos sonsverduisterings te voorspel. Hulle het ook indrukwekkende landboutegnieke ontwikkel, soos byvoorbeeld terrasboerdery en afkap-en-brand-boerdery. Hulle het gewasse soos mielies, bone en pampoene verbou.
Wikimedia Commons
Wikimedia Commons
Daaglikse lewe van die Majas
Die lewe in die Maja-beskawing was lewendig en bedrywig. Die meeste mense was boere wat die grond bewerk het, terwyl ander ambagsmanne, handelaars en bouers was. Die gesinslewe was belangrik, en mense het dikwels vir maaltye en feesvieringe bymekaargekom. Die Majas het ook daarvan gehou om speletjies te speel! Een gewilde speletjie is “pok-a-tok” genoem, wat met ‘n rubberbal gespeel is en ‘n diep seremoniële betekenis gehad het, dit kon weke lank aanhou.
Wikimedia Commons
Kuns en Argitektuur
Die Majas het hul kultuur uitgedruk deur pragtige kuns en indrukwekkende argitektuur. Hulle het groot piramides, tempels en paleise gebou, almal versier met ingewikkelde steen kerfwerk en muurskilderye in geboue. Hul kunswerk het tonele van die daaglikse lewe, gode en historiese gebeure uitgebeeld, wat hul vaardigheid en kreatiwiteit ten toon gestel het. Die beroemde Tempel van Kukulkan in Chichen Itza is ‘n goeie voorbeeld van hul vaardighede in argitektuur (beplanning en bou van geboue).
Wikipedia Commons
Wikipedia Commons
Belangrike mense in Maja-geskiedenis
‘n Paar belangrike mense in die Maja-geskiedenis sluit in konings, heersers en skrifgeleerdes. Pacal die Grote, wat die stad Palenque gelei het gedurende ‘n tyd van groot voorspoed, is een so ‘n persoon gewees. Sy bewind word gekenmerk deur masiewe geboue en monumente. Nog ‘n belangrike figuur is die geheimsinnige skrywer bekend as die Maja “God D”, wat glo baie stories en geskiedenisse vir die Majas nagelaat het.
Interessante feite oor die Majas
Die Majas het ‘n balspeletjie, genaamd ‘pok-a-tok’ gehad, wat verskil van moderne balspeletjies. Die bal was van rubber gemaak, en spelers het hul heupe gebruik om dit in die lug te hou. Die doel van die speletjie was om die bal deur ‘n klein steen sirkel te kry. Hierdie speletjie het ook ‘n rituele of seremoniële betekenis vir hulle gehad.
Hulle het sjokolade van kakaobone geskep en dit as ‘n skuimende drankie gedrink, wat as ‘n luuksheid beskou is.
Die antieke Majas het hul eie syferstelsel en vorm van “nul” gehad, wat hulle met hul komplekse wiskunde gehelp het.
Gevolgtrekking
Die antieke Majas was ‘n merkwaardige beskawing vol kreatiwiteit, kennis en komplekse idees. Van hul indrukwekkende argitektuur en kuns tot hul akkurate kalenders en ryk mitologie, die Majas het ‘n ryk geskiedenis nagelaat waaruit ons vandag nog kan leer.
Leer meer
Lees:
Videos: