Vandag leer ons oor Antieke Mesopotamië, ‘n plek wat bekend staan as die wieg van beskawing, natuurlik omdat dit beweer word dat die eerste beskawings daar ontstaan het.
Waar en wanneer was antieke Mesopotamië?
Antieke Mesopotamië was geleë in die streek wat ons nou Irak noem, asook in dele van Sirië, Turkye en Iran. Die naam “Mesopotamië” beteken eintlik “tussen die riviere” in Grieks. Hierdie gebied is gevorm deur die Tigris- en Eufraatriviere, wat baie belangrik was vir die mense wat daar gewoon het. Die riviere het hulle voorsien van water om te drink, mee te boer en mee kos te maak.
Die geskiedenis van Mesopotamië dateer al die pad terug na ongeveer 3500 vC (dit is meer as 5 500 jaar gelede!). Die mense wat daar gewoon het, was van die heel eerstes wat stede gebou het en ‘n skryfstelsel ontwikkel het. Ons kan baie van Mesopotamië leer uit die Ou Testament van die Bybel. Abraham het uit die land van Ur suid getrek na Egipte se kant toe, en Daniël het in Babilon onder andere onder Koning Nebukadneser gewerk tydens die Babiloniese wegvoering van Israel. Koningin Ester was ook in Mesopotamië gewees.
Beskawings en Ryke
Verskeie groot beskawings het in Mesopotamië ontstaan, wat elkeen iets unieks bygedra het. Hier is ‘n paar van die belangrikstes:
Sumeriërs: Hulle was van die eerste setlaars en het stadstate soos Ur en Uruk geskep. Hulle het spykerskrif, een van die wêreld se vroegste vorme van skrif, uitgevind en het indrukwekkende ziggoerats (reusagtige trappiramides wat as tempels gebruik is) gebou.
Akkadiërs: Omstreeks 2330 vC het die Akkadiese Ryk, gelei deur Sargon die Grote, die Sumeriërs oorgeneem. Hierdie ryk het gehelp om die kultuur en taal oor die streek te versprei.
Babiloniërs: Rondom 1792 vC het koning Hammurabi Babilon regeer en die beroemde Kode van Hammurabi geskep, een van die vroegste geskrewe wetskodes. Hy het gesê dat almal die wette moet ken!
Assiriërs: Bekend vir hul militêre leër en prestasies in kuns en argitektuur, het die Assiriese Ryk van ongeveer 900 tot 600 vC regeer en ‘n groot deel van die streek oorgeneem.
Galdeërs: Ook bekend as die Neo-Babiloniërs, hulle het van 626 tot 539 vC floreer en is bekend vir die Hangende Tuine van Babilon, een van die Sewe Wonders van die Antieke Wêreld!
Lewe en Kultuur in Mesopotamië
Om in antieke Mesopotamië te woon was baie anders as vandag! Mense was hoofsaaklik boere en het vee grootgemaak. Hulle het gewasse soos gars, koring en dadels gekweek, danksy die vrugbare grond langs die riviere.
Kinders het in die veld hand bygesit met die plaaswerk en vaardighede by hul ouers geleer. Seuns het meestal boere, bouers of skrifgeleerdes geword (die wat geskryf het), terwyl meisies geleer het om die huis en gesin te versorg. Mesopotamiërs het indrukwekkende feeste gehad en gehou van musiek en dans. Hulle het pragtige kuns en kleipotte gemaak waarmee hulle hul huise versier het.
Wikimedia Commons
Groot stede en geboue
Stel jou voor dat jy deur die bedrywige strate van Ur, een van die grootste stede van antieke Mesopotamië, stap. Die stad was gevul met hoë geboue en besige markte. Die Sumeriërs het indrukwekkende tempels, genaamd ziggoerat, gebou wat as beide plekke van aanbidding en regeringsgeboue gedien het. Hierdie reusagtige strukture het baie vlakke gehad, en mense het geglo dat hulle hulle met die gode hoog bo kon verbind.
Huise is dikwels van kleistene gemaak om gemaklike leefruimtes te skep. Hulle het nie vensters gehad soos ons vandag het nie – soms het hulle net klein openinge gehad om lug en lig in te laat.
Wikimedia Commons
Wikimedia Commons
Belangrike konings
Dwarsdeur die Mesopotamiese geskiedenis het baie konings hul mense deur oorwinnings en aanvalle gelei. Sommige van die bekendste mense sluit in:
Sargon die Grote: Hy het die eerste bekende ryk geskep deur baie stadstate te verenig.
Hammurabi: Hammurabi is bekend vir sy regverdige wette, hy het Babilon regeer en seker gemaak dat almal dieselfde reëls volg.
Nebukadnesar II: Hierdie magtige koning van Babilon was verantwoordelik vir die uitbreiding van die ryk en die bou van die Hangende Tuine, wat Babilon ‘n pragtige stad gemaak het.
Wikimedia Commons
Wikimedia Commons
Wikimedia Commons
Godsdiens en Kuns
Die Mesopotamiërs was diep godsdienstig. Hulle het in baie gode en godinne geglo wat alles van die weer tot hul oeste beheer het. Hulle het tempels gebou om hul gode te eer, en priesters het rituele uitgevoer om die gode se guns te verkry.
Kuns was ook belangrik in Mesopotamië. Mense het erdewerk, beeldhouwerke en seëls gemaak. Hierdie artistieke stukke het dikwels gode, diere en die daaglikse lewe uitgebeeld, wat ons ‘n leer hoe hulle in daardie tyd geleef het.
Wikimedia Commons
Die nalatenskap van Mesopotamië
Antieke Mesopotamië was ‘n middelpunt van innovasie. Die mense wat daar gewoon het, het die wiel en skrifstelsel uitgevind. Hulle het gehelp om die moderne beskawing te vorm met wetskodes tot wiskunde en hul beïnvloed ons steeds vandag.
Antieke Mesopotamië was ‘n merkwaardige plek.
Leer meer
Skakels:
Videos:
Kan jy hierdie vrae antwoord?