Insekte

Net soos ons dinge kan opdeel in groepe van dieselfde kleure of dinge wat dieselfde vorm het, het wetenskaplikes alle lewende dinge in groepe gedeel wat soortgelyke eienskappe het. Hulle het begin deur alles wat lewendig is by mekaar te sit, daarna het hulle opgemerk dat daar diere en plante is en dit in die afsonderlike groepe geplaas. So het dit aangegaan totdat hulle tussen gewerwelde diere en ongewerwelde diere onderskei het. Ongewerwelde diere kan onderskei word in 35 groepe/stamme. ‘n Paar van die groepe is: insekte, arachnidas, skaaldiere, weekdiere, en veelpotiges.

Ons leer in hierdie artikel van insekte.

close up photo of ladybug on leaf during daytime — Photo by Pixabay on Pexels.com

brown praying mantis in close up photography — Photo by Pixabay on Pexels.com

Voorbeelde van Insekte

Miere

Bye

Vlieë

Perdebye/wespes

Bidsprinkaan

Sprinkaan

Krieke

Besies

Muskiete

Vlinders

Motte

Naaldekokers

Vlooie

Eienskappe/ kenmerke

Ongewerweld – insekte het nie ‘n geraamte soos gewerwelde diere en mense nie, hulle ‘geraamte’ is buite om hulle lyf, soos ‘n dop, om hulle te beskerm en word ‘n eksoskelet genoem. Omdat hulle nie ‘n werwelkolom het nie, word hulle ongewerweldes genoem.
Geleedpotig – Alle insekte is geleedpotig dit beteken hulle pote is in deeltjies gedeel wat dit makliker maak om te beweeg. Ander groepe wat ook geleedpotig is, is arachnidas, en skaaldiere (krappe en krewe).
Elke insek se lyf bestaan uit drie dele: die kop bevat die mond, oë en voelers; die bolyf huisves die 6 pote en vlerke; en die agterlyf.
Elke insek het 6 pote.
Voelers – Insekte gebruik voelers om hulle omgewing te verken. Miere kan nie goed sien nie, maar hulle verken hulle omgewing baie goed deur alles met hulle voelers te bevoel en kan ook met hulle voelers ruik.
Insekte het meer as twee oë. Die twee groot oë wat mens maklik kan sien is saamgestelde oë en bestaan uit duisende klein lense wat die insek help om beweging makliker te kan sien. Verder het hulle ook klein eenvoudige ogies in die middel van hulle kop wat oselli genoem word.
Party het vlerke en kan vlieg. Die insekte wat vlerke het, het gewoonlik 2 pare vlerke, party keer is een stel van die vlerke vervom, byvoorbeeld by besies is die boonste vlerke harde doppies wat die sagter vlieg vlerke beskerm.
Insekte broei uit eiers uit en die kleintjie lyk nie gewoonlik soos die volwasse insek nie. Vlinders en motte broei uit as wurmpies, naaldekokers en musiekte broei uit as larwes wat in die water bly. Meest insekte lê honderde eiers op ‘n slag.
Alle insekte ondergaan metamorfose of stadiums van verandering. Dit beteken ‘n verandering van hoe hulle eers gelyk het tot die volwasse insek. Byvoorbeeld ‘n vlinder begin as ‘n wurm, spin hulle self toe met sy in ‘n papie en kom uit na ‘n paar dae of weke as ‘n volwasse vlinder. Die stadiums waar deur die verskillende insekte gaan is verskillend van spesie tot spesie.

Waar kom hulle voor?

Insekte kom voor oor die hele wêreld, van droë woestynagtige areas tot klam reënwoude. Amper al die insekte bly op die land, alhoewel van hulle water benodig om hulle lewenssiklus te voltooi. Meeste insekte bly in tropiese klimaat areas.

Wat eet hulle?

Insekte het ‘n wye verskeidenheid van voedsel. Party eet plante, soos blomme en blare of plantsappe, terwyl ander karnivore is en ander nsekte eet. Insekte soos miere en vlieë eet selfs mense se kos.

Interessante feite

Entomologie beteken die studie van insekte en ‘n entomoloog is iemand wat insekte bestudeer.
Daar is baie meer insekte as mense in die wêreld. As mens dit moet skat kan elke mens 2000 of meer insekte hê.
Hulle kan so klein wees dat mens hulle nie kan sien nie tot so groot soos ‘n bord.
Insekte gebruik hulle voelers om die wêreld om hulle te voel en te beruik.
Meeste insekte lewe nie baie lank nie, die werker bye word net ‘n paar weke oud, terwyl die koningin by ‘n paar jaar oud kan word.
Insekte het baie eenvoudige breine en kan nie moeilike raaisels uit redeneer nie.
Insekte kan verder in verskillende groepe gedeel word volgens soortgelyke eienskappe, byvoorbeeld: miere, bye en wespes is saam in ‘n groep, besies en kewers is saam in ‘n groep en motte en vlinders vorm saam ‘n groep. Die grootste groep van insekte is die besies (beetles).

Videos:

Leer meer oor insekte: